တိဿ

တိဿ အမည်ရှိသည်များမှာ

ပုဂ္ဂိုလ်များ

• တိဿ-ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ။
• တိဿ-အဂ္ဂသာဝက၊
  • ဒီပင်္ကရာမြတ်စွာဘုရား၏ ဒုတိယ အဂ္ဂသာဝက တိဿ ,
  • ဝိပဿီ မြတ်စွာဘုရား၏ ဒုတိယအဂ္ဂသာဝက တိဿ ,
  • ကဿပမြတ်စွာဘုရား၏ ပဌမအဂ္ဂသာဝက တိဿ
• တိဿထေရ်–ရဟန်း
• အရှင်မဟာမောဂ္ဂလ္လာန်၏ သဒ္ဓိဝိဟာရိက တပည့် တိဿ ,
• အသောကမင်း၏ ညီတော် တိဿ,
• ဓမ္မာနုဓမ္မအကျင့် ကျင့်၍ ဘုရားရှင်၏ ချီးကျူးခံရသော ဝေသာလီမြို့သား တိဿ ,
• ဘုရားရှင်နှင့် ညီအစ်ကိုတော် အမိတာမိဖုယား၏သား ကပိလဝတ်မြို့သား တိဿ
• ရွဲထွင်း သမား၏ ဆရာ တိဿ ,
• သင်္ကန်း၌ တပ်မက်သဖြင့် သန်းဖြစ်ရသော သာဝတ္ထိမြို့သား တိဿ ,
• သူကြွယ်၏သား တိဿ ,
• သူကြွယ်တိဿ ,
• အသုဘကမ္မိက တိဿ
• ကဋမောဒကတိဿ ,
• ကလမ္ဗဒါယကတိဿ,
• ကရဝိက တိဿ
• ကာကဝဏ္ဏတိဿ ,
• ကုတ္ထိကုလ မဟာတိဿ “ဗဟလမဿုတိဿ၏ ဆရာ”
• ကောဋပဗ္ဗတဝိဟာရဝါသီ တိဿ ,
• ကောန္တပုတ္တတိဿ ,
• ကောလဋ္ဌိက ဝိဟာရဝါသီ စတုနိကာယိကတိဿ ,
• ကောသမ္ဗီဝါသီ တိဿ , ဂဏပုတ္တတိဿ ,
• စိတ္တလပဗ္ဗတဝါသီ တိဿ ,
• စိရဂုမ္မဝါသိက အမ္ဗခါဒက မဟာတိဿ ,
• စူဠပိဏ္ဍပါတိကတိဿ ,
• စေတိယပဗ္ဗတဝါသီ မဟာတိဿ
• တိဿမေတ္တေယျ ရဟန်းနှင့် လူ ဖြစ်စဉ်အခါ သူငယ်ချင်းဖြစ်ခဲ့သော တိဿ ,
• တေပိဋက တိဿ ,
• ဒါရုဘဏ္ဍက မဟာတိဿ ,
• ဓမ္မပဒဘာဏက မဟာတိဿ ,
• နာဂပဗ္ဗတဝါသီ ပဓာနိယတိဿ
• နိဂမဝါသီ “သိက”တိဿ
• ပိဏ္ဍပါတဒါယက တိဿ ,
• ပိဏ္ဍပါတိက “ယ”တိဿ ,
• ပိလောတိက တိဿ ,
• ပုဏ္ဏဝလ္လိ“က”ဝါသီ တိဿ ,
• ပုနဗ္ဗသု-သူကြွယ်၏ သား တိဿ ,
• ပူတိဂတ္တတိဿ ,
• ဗဟလမဿုတိဿ ,
• B.E. ၃၈၄-တွင် သီဟိုဠ်၌ နန်းတက်သော ဒုဋ္ဌဂါမဏိမင်းလက်ထက်၌ ထင်ရှားသော ဗောဓိမာတု မဟာတိဿ ,
• မင်္ဂလဝါသိကုဋ္ဋ တိဿ ,
• မာလကတိဿ
• မိလက္ခတိဿ ,
• B.E. ၂၁၃-တွင် ပါဋလိပုတ်မြို့၌ နန်းတက်သော ဓမ္မာသောက-မင်းလက်ထက်၌ ထင်ရှားသော မောဂ္ဂလိပုတ္တတိဿ ,
• ဝနဝါသီ“သိက” တိဿ ,
• သာကေတ တိဿ ,
• သေနဂိရိဝါသီ တိဿ ,
• B. E. ၈၁၉-တွင် နန်းတက်သော မဟာသေနမင်းကြီး ဆောက်လုပ် လှူဒါန်းအပ်သော ဇေတဝန-ကျောင်းတိုက်ကြီး၏ ဦးစီး နာယက ဇေတဝနဝါသီ-ဂိုဏ်းကြီးကို စတင် တည်ထောင်သူ တိဿထေရ် ။

• သာမဏေ-ကိုရင်- တိဿ။
• ရသေ့တိဿ၊ တိဿရသေ့။
• တိဿဘုရားလောင်း။
• (ပုဏ္ဏားမျိုး၌ ဖြစ်သော) တိဿ လုလင်

• တိဿ (အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ) - အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတဘွဲ့ရ ဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တတိဿ (၁၉၁၄ ဖွား)

ဘုရင်များ

• တိဿမင်း ၊
• ဒေဝါနံပိယတိဿမင်း ,
• ကာကဝဏ္ဏ တိဿမင်း ,
• စန္ဒမုခတိဿမင်း ,
• သဒ္ဓါတိဿမင်း (ယင်း-သည် B. E. ၄၀၇-မှ စ၍ ၁၈-နှစ်ပတ်လုံး သီဟိုဠ်၌မင်းပြု၏။ ကာကဝဏ္ဏတိဿ မင်းနှင့် ဝိဟာရမဟာဒေဝီတို့၏ သားတော် အငယ်ဖြစ်၍ ဒုဋ္ဌဂါမဏိမင်း၏ ညီတော်ဖြစ်သည်။ ။ အရိမေတ္တေယျ မြတ်စွာဘုရား၏ ဒုတိယ အဂ္ဂသာဝက ဖြစ်လတ္တံ့။ ,
• B. E. ၂၉၇-တွင် သီဟိုဠ်ကျွန်း အနုရာဓ၌ နန်းတက်သော သူရတိဿမင်း ,
• သီဟိုဠ်ကျွန်း ကလျာဏီမြို့၌ မင်းပြုသော တိဿမင်း (ယင်း-သည် ဝိဟာရမဟာဒေဝီ၏ဖခင်, ဒုဋ္ဌဂါမဏိ-သဒ္ဓါတိဿ-မင်းတို့၏ ဘိုးတော်, ဥတ္တိယမင်းသား၏ အစ်ကိုတော် ဖြစ်၏။ ,
• B. C, ၅၉-၅၀-တွင် ညီတော်ထုလ္လတ္ထနမင်းကို လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်လျက် မင်းပြုသော သဒ္ဓါတိဿ၏သားတော် အကြီးဆုံးဖြစ်သော လဇ္ဇီတိဿမင်း , (D.P.လည်းကြည့်။)
• B. E.၄၉၃-မှစ၍ ၃-နှစ်မင်းပြုသော “ခုဇ္ဇ တိဿ-ဟုလည်း သီဟိုဠ်ရာဇဝင်တွင် ထင်ရှားသော” မဟာစူဠိမင်း၏ သားတော် တိဿမင်း ,
• ၄၉၇-လောက်တွင် ၁-နှစ် ၁-လ မင်းပြုရသော ဒါရုဘတိကတိဿမင်း
• ၅၉၅-မှစ၍ ၇-နှစ် ၈-လ ပတ်လုံး မင်းပြုသော ယသဠာလက တိဿမင်း ,
• ၇၀၇-မှစ၍ ၂၈-နှစ် ပတ်လုံး မင်းပြုသော ကဏိဋ္ဌတိဿမင်း ,
• ၆၈၃-မှစ၍ ၂၄-နှစ်ပတ်လုံး နန်းစံခဲ့သော ဘာတိက“ယ”တိဿမင်း ,
• ၈ဝ၉-မှစ၍ ၁၀-နှစ်မင်းပြုသော ပဌမဇေဋ္ဌတိဿမင်း
• ၇၅-မှစ၍ ၉-နှစ်မင်းပြုသော ဒုတိယဇေဋ္ဌ တိဿမင်း ,
• A.C. ၂၆၉-၉၁-တွင် သီဟိုဠ်၌ နန်းတက်၍ ၂၂-နှစ် ကြာသော “နာမည်ရင်းကား တိဿ ဖြစ်၍ တရားဆုံးဖြတ်မှု “ဓမ္မဝေါဟာရ”၌ လိမ်မာ ကျွမ်းကျင်သဖြင့် ဝေါဟာရတိဿ-ဟု အမည် ရသော” ဝေါဟာရတိဿမင်း ,
• B. E. ၇၉၀-မှစ၍ ၄-နှစ်မင်းပြု သံဃတိဿမင်း
• ၁၁၅၀-တွင် သီဟိုဠ်၌ မင်းပြုသော “အသိဂ္ဂါဟက သံဃတိဿ-ဟုလည်း သီဟိုဠ်ရာဇဝင်၌ ထင်ရှားသော” ဒုတိယ သံဃတိဿမင်း ,
• ၁၁၈၃-မှစ၍ ၁၂-နှစ်မင်းပြုသော သာသနာဖျက် ဒါဋ္ဌောပတိဿမင်း ။

(၉) တိဿမင်းသား။ တိဿကုမာရ (၁)-ကြည့်။

• ပဏ္ဍုကာဘယမင်း၏ဦးရီးတော် တိဿမင်းသား ,
• ဒေဝါနံပိယတိဿမင်း၏ သားတော် ၁၀-ယောက်တို့တွင် ၉-ယောက်မြောက်သားတော် သုဝဏ္ဏတိဿမင်းသား )၊

(၁၀) တိဿအမတ်။ တိဿာမစ္စ-ကြည့်။

(၁၁) တိဿ-သတိုးသား။ တိဿကုမာရ (၂) ကြည့်။

(၁၂) (သီဟိုဠ်ကျွန်း မဟာဂါမရွာသား)

(၁၃) တိဿသူငယ်။

(၁၄) သူကြွယ်၏သား တိဿ။

(၁၅) ပုရောဟိတ် သား “ဝိပဿီ မြတ်စွာဘုရား၏ ဒုတိယအဂ္ဂသာဝက ဖြစ်လတ္တံ့သော တိဿ။

(၁၆) မင်းခစား ယောက်ျား တိဿ။

(၁၇) အရှင်မဟာမောဂ္ဂလ္လာန်၏ သဒ္ဓိဝိဟာရိကတပည့်ဖြစ်ခဲ့ဘူးသော တိဿ-မဟာ ဗြဟ္မာ-ဗြဟ္မာကြီး။

(၁၈) တိဿပုဏ္ဏား။

အမျိုးသမီးများ

• တိဿာ–ထေရီမ-ရဟန်းမ။
  • ကောဏ္ဍည-မြတ်စွာဘုရား၏ ပဌမ အဂ္ဂသာဝိကာ တိဿာထေရီမ ,
  • ဂေါတမ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်မ တိဿာ ,
  • သီဟိုဠ်သာသနာဝင်တွင် ထင်ရှား ထူးကဲ ပြောင်မြောက်သော ဝိနည်းကျမ်းဂန်တတ် ထေရီမ တိဿာ ,
  • ဂမိကအမတ်၏ သမီး ပညာရှိရဟန်းမ တိဿာ ။
• တိဿာ သာမဏေမ။
• တိဿာ သိက္ခမာန်။
• တိဿာ မိဖုရား၊
  • သီဟိုဠ်ဘုရင် စတုတ္ထကဿပ၏ သမီးတော် “ဒုတိယ ဥဒယ မင်း၏ မိဖုရား” တိဿာ
  • သီဟိုဠ်ဘုရင် ကဿပ၏ သမီးတော် “စတုတ္ထကဿပ၏ မိဖုရား” တိဿာ ။
• တိဿာ သီတင်းသည်မ။
• တိဿာ သတိုးသမီးငယ်။
• တိဿာ ပြိတ္တာမ။

အဆောက်အအုံများ

• တိဿကျောင်းတိုက်။
  • တိဿမဟာဝိဟာရ
  • B. E. ၆၈၃-တွင် သီဟိုဠ်၌ နန်းတက်သော ဘာတိယတိဿမင်း ဆောက်လုပ် လှူဒါန်းအပ်သော ဘာတိယတိဿ ကျောင်းတိုက် ,
  • ၂၃၆-တွင် နန်းတက်သော ဒေဝါနံပိယတိဿမင်း ကောင်းမှု စောလကတိဿ ကျောင်းတိုက် ,
  • ၄၅၀-တွင် နန်းတက်သော ဝဋ္ဋဂါမဏိ မင်း၏ တိဿအမတ် ဆောက်လုပ်လှူဒါန်း အပ်သော ဥတ္တရတိဿကျောင်းတိုက် ,
  • ကုလာလိတိဿ ကျောင်းတိုက်။ မဟာနာဂတိဿကျောင်းတိုက်။ (၂၀)အနက် ကြည့်။
  • နာဂ-ကျွန်းရှိ တိဿကျောင်းတိုက် ,
  • B.E. ၃၁၅, B.C. ၂၂၀-တွင် သီဟိုဠ်ကျွန်း ရောဟဏဇန ပုဒ် မဟာဂါမ “မာဂမ်ပူရ”၌ နန်းတက်သော ကာကဝဏ္ဏတိဿမင်း(ဒုဋ္ဌဂါမဏိ သဒ္ဓါတိဿတို့၏ဖခင်) ဝိဟာရမဟာဒေဝီတို့ ဆောက်လုပ်လှူဒါန်းအပ်သော တိဿကျောင်းတိုက် ကြီး “ယင်း၌ လုံးပတ် ၅၁၄, ဉာဏ်တော် အမြင့် ၁၀၀-ပေရှိ တိဿာမဟာရာမစေတီကြီး ယခုတိုင် တည်ရှိ၏” ။

• တိဿစေတီ။
  • ကုလာလိတိဿ ကျောင်းတိုက် အတွင်းရှိ ကုလာလိတိဿ စေတီ၊
  • မဟာနာဂ တိဿ ကျောင်းတိုက် အတွင်းရှိ မဟာနာဂတိဿစေတီ။ ယင်း-တို့သည် B, E, ၇၅၇-တွင် သီဟိုဠ်၌ နန်းတက်သော ဝေါဟာရတိဿမင်း ထီး တင်လှူခဲ့ ဘူးသော စေတီတော်များဖြစ်၏။

နေရာများ

• ပါစီနတိဿတောင် (မိဿက-တောင် စေတိယတောင် ?)။ ။
• တိဿရွာ။ တိဿမဟာဂါမ
• တိဿ-ရေကန်-အိုင်။ တိဿဝါပီ-ကြည့်။