ဒပ်ဘ်နီယမ်

အက်တမ်အမှတ်စဉ် ၁၀၅ ရှိသော ဓာတုဒြပ်စင်
(Dubnium မှ ပြန်ညွှန်းထားသည်)

ဒပ်ဘ်နီယမ် (Dubnium) ဒြပ်စင်သည် ရေဒီယိုသတ္တိကြွဒြပ်စင်တခုဖြစ်ပြီး ၎င်းကို ဓာတ်ခွဲခန်း၌သာ ဖန်တီးထုတ်ယူ ရရှိနိုင်သည်။ ၎င်း၏သင်္ကေတမှာ Db ဖြစ်ပြီး အက်တမ်အမှတ်စဉ် (atomic number) ၁၀၅ ဖြစ်သည်။ Dubnium ဒြပ်စင်၏ တွေ့ရှိခဲ့သော အိုင်ဆိုတုပ် အမှတ်စဉ် ၉ မျိုး၏ atomic weight များမှာ ၂၅၅ မှ ၂၆၃ အထိရှိသည်။ ၎င်း၏ တည်ငြိမ်ဆုံး အိုင်ဆိုတုပ် အမှတ်စဉ်မှာ 268Db ဖြစ်၍ သက်တမ်းဝက်(half-life) မှာ ၃၂ နာရီဖြစ်သည်။ Dubnium ဒြပ်စင်ကို ၁၉၆၈-၁၉၇၀ ခုနှစ်တွင်ရုရှားနိုင်ငံ Dubna မြို့ရှိ JINR ကောလိပ်ရှိ ဓာတ်ခွဲခန်းမှ စတင်တွေ့ရှိခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ Dubnium ဟူသောအမည်သည် ၎င်းမြို့အမည်အား ဂုဏ်ပြုသတ်မှတ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။

ဒပ်ဘ်နီယမ်  105Db
ယေဘုယျ ဂုဏ်သတ္တိများ
အမည်၊ သင်္ကေတဒပ်ဘ်နီယမ်, Db
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယားရှိ ဒပ်ဘ်နီယမ်
Element 1: ဟိုက်ဒရိုဂျင် (H), Other non-metal
Element 2: ဟီလီယမ် (He), Noble gas
Element 3: လီသီယမ် (Li), Alkali metal
Element 4: ဘယ်ရီလီယမ် (Be), Alkaline earth metal
Element 5: ဘိုရွန် (B), Metalloid
Element 6: ကာဗွန် (C), Other non-metal
Element 7: နိုက်ထရိုဂျင် (N), Other non-metal
Element 8: အောက်ဆီဂျင် (O), Other non-metal
Element 9: ဖလိုရင်း (F), Halogen
Element 10: နီယွန် (Ne), Noble gas
Element 11: ဆိုဒီယမ် (Na), Alkali metal
Element 12: မဂ္ဂနီစီယမ် (Mg), Alkaline earth metal
Element 13: အလူမီနီယမ် (Al), Other metal
Element 14: ဆီလီကွန် (Si), Metalloid
Element 15: ဖော့စဖောရပ် (P), Other non-metal
Element 16: ဆာလဖာ (S), Other non-metal
Element 17: ကလိုရင်း (Cl), Halogen
Element 18: အာဂွန် (Ar), Noble gas
Element 19: ပိုတက်ဆီယမ် (K), Alkali metal
Element 20: ကယ်လဆီယမ် (Ca), Alkaline earth metal
Element 21: စကန္ဒီယမ် (Sc), Transition metal
Element 22: တိုင်‌တေနီယမ် (Ti), Transition metal
Element 23: ဗနေဒီယမ် (V), Transition metal
Element 24: ခရိုမီယမ် (Cr), Transition metal
Element 25: မက်ဂနိစ် (Mn), Transition metal
Element 26: သံ (သတ္တု) (Fe), Transition metal
Element 27: ကိုဘော့ (ဒြပ်စင်) (Co), Transition metal
Element 28: နီကယ် (Ni), Transition metal
Element 29: ကြေးနီ (Cu), Transition metal
Element 30: သွပ် (Zn), Transition metal
Element 31: ဂဲလီယမ် (Ga), Other metal
Element 32: ဂျာမေနီယမ် (Ge), Metalloid
Element 33: စိန်ဖြူ (As), Metalloid
Element 34: ဆီလီနီယမ် (Se), Other non-metal
Element 35: ဘရိုမင်း (Br), Halogen
Element 36: ကရစ်ပတွန် (Kr), Noble gas
Element 37: ရူဘီဒီယမ် (Rb), Alkali metal
Element 38: စထရွန်တီယမ် (Sr), Alkaline earth metal
Element 39: အိတ်တြီယမ် (Y), Transition metal
Element 40: ဇာကိုနီယမ် (Zr), Transition metal
Element 41: နိုင်အိုဘီယမ် (Nb), Transition metal
Element 42: မိုလိပ်ဒီနမ် (Mo), Transition metal
Element 43: တက္ကနက်တီယမ် (Tc), Transition metal
Element 44: ရက်သီနီယမ် (Ru), Transition metal
Element 45: ရိုဒီယမ် (Rh), Transition metal
Element 46: ပယ်လေဒီယမ် (Pd), Transition metal
Element 47: ငွေ (သတ္တု) (Ag), Transition metal
Element 48: ကတ်မီယမ် (Cd), Transition metal
Element 49: အိန္ဒီယမ် (In), Other metal
Element 50: သံဖြူ (Sn), Other metal
Element 51: ခနောက်စိမ်း (Sb), Metalloid
Element 52: တယ်လူရီယမ် (Te), Metalloid
Element 53: အိုင်အိုဒင်း (I), Halogen
Element 54: ဇီနွန် (Xe), Noble gas
Element 55: ဆယ်ဆီယမ် (Cs), Alkali metal
Element 56: ဘေရီယမ် (Ba), Alkaline earth metal
Element 57: လန်သနမ် (La), Lanthanoid
Element 58: ဆယ်ရီယမ် (Ce), Lanthanoid
Element 59: ပရာဆီယိုဒိုင်ယမ် (Pr), Lanthanoid
Element 60: နီယိုဒိုင်မီယမ် (Nd), Lanthanoid
Element 61: ပရိုမီသီယမ် (Pm), Lanthanoid
Element 62: ဆမ္မာရီယမ် (Sm), Lanthanoid
Element 63: ယူရိုပီယမ် (Eu), Lanthanoid
Element 64: ဂါဒိုလီနီယမ် (Gd), Lanthanoid
Element 65: တာဘီယမ် (Tb), Lanthanoid
Element 66: ဒိုင်စပရိုဆီယမ် (Dy), Lanthanoid
Element 67: ဟိုမီယမ် (Ho), Lanthanoid
Element 68: အာဘီယမ် (Er), Lanthanoid
Element 69: ကျူလီယမ် (Tm), Lanthanoid
Element 70: အိတ္တာဘီယမ် (Yb), Lanthanoid
Element 71: လူတက်သီယမ် (Lu), Lanthanoid
Element 72: ဟက်ဖ်နီယမ် (Hf), Transition metal
Element 73: တန်တလမ် (Ta), Transition metal
Element 74: တန်စတင် (W), Transition metal
Element 75: ရီနီယမ် (Re), Transition metal
Element 76: အော့စမီယမ် (Os), Transition metal
Element 77: အိုင်ရီဒီယမ် (Ir), Transition metal
Element 78: ရွှေဖြူ (Pt), Transition metal
Element 79: ရွှေ (Au), Transition metal
Element 80: ပြဒါး (Hg), Transition metal
Element 81: သယ်လီယမ် (Tl), Other metal
Element 82: ခဲ (သတ္တု) (Pb), Other metal
Element 83: ကြွပ် (Bi), Other metal
Element 84: ပိုလိုနီယမ် (Po), Metalloid
Element 85: အက်စ်တက်တိုင်း (At), Halogen
Element 86: ရေဒွန် (Rn), Noble gas
Element 87: ဖရန်စီယမ် (Fr), Alkali metal
Element 88: ရေဒီယမ် (Ra), Alkaline earth metal
Element 89: အက်တီနီယမ် (Ac), Actinoid
Element 90: သိုရီယမ် (Th), Actinoid
Element 91: ပရိုတက်တီနီယမ် (Pa), Actinoid
Element 92: ယူရေနီယမ် (U), Actinoid
Element 93: နပ်ကျူနီယမ် (Np), Actinoid
Element 94: ပလူတိုနီယမ် (Pu), Actinoid
Element 95: အမေရိစီယမ် (Am), Actinoid
Element 96: ကျူရီယမ် (Cm), Actinoid
Element 97: ဘာကီလီယမ် (Bk), Actinoid
Element 98: ကာလီဖိုနီယမ် (Cf), Actinoid
Element 99: အိုင်စ်တိုင်နီယမ် (Es), Actinoid
Element 100: ဖာမီယမ် (Fm), Actinoid
Element 101: မန်ဒယ်လီဗီယမ် (Md), Actinoid
Element 102: နိုဘယ်လီယမ် (No), Actinoid
Element 103: လော်ရန်စီယမ် (Lr), Actinoid
Element 104: ရူသာဖော်ဒီယမ် (Rf), Transition metal
Element 105: ဒပ်ဘ်နီယမ် (Db), Transition metal
Element 106: ဆီဘော်ဂျီယမ် (Sg), Transition metal
Element 107: ဘိုဟ်ရီယမ် (Bh), Transition metal
Element 108: ဟက်စ်စီယမ် (Hs), Transition metal
Element 109: မိုက်ဒ်နီရီယမ် (Mt), Transition metal
Element 110: ဒမ်စတဒ်တီယမ် (Ds), Transition metal
Element 111: ရွန့်ဂန္နီယမ် (Rg), Transition metal
Element 112: ကော့ပါနီဆီယမ် (Cn), Transition metal
Element 113: နီဟိုနီယမ် (Uut)
Element 114: ဖလရိုဗီယမ် (Uuq)
Element 115: မော်စကိုဗီယမ် (Uup)
Element 116: လီဗာမိုရီယမ် (Uuh)
Element 117: တန်နဆီး (Uus)
Element 118: အိုဂန်နက်ဆွန် (Uuo)
Ta

Db

(Upe)
ရူသာဖော်ဒီယမ်ဒပ်ဘ်နီယမ်ဆီဘော်ဂျီယမ်
အက်တမ် အမှတ်စဉ် (Z)105
အုပ်စုဘလော့group 5
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယားperiod 7
စံ အက်တောမစ် အလေးချိန် (Ar)
အီလက်ထရွန် ပြုပြင်မှု[Rn] 5f14 6d3 7s2[]
အခွံတစ်ခုလျင် အီလက်ထရွန်ပါဝင်မှု2, 8, 18, 32, 32, 11, 2
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဂုဏ်သတ္တိများ
ဖေ့စ်အစိုင်အခဲ (predicted)[]
သိပ်သည်းမှု (အခန်းအပူချိန်)29.3 g/cm3 (predicted)[][]
အက်တောမစ် ဂုဏ်အင်များ
အိုင်ယွန်းပြုခြင်းစွမ်းအင်1st: 665 kJ/mol
2nd: 1547 kJ/mol
3rd: 2378 kJ/mol
(more) (all but first estimated)[]
အက်တောမစ် အချင်းဝက်empirical: 139 pm (estimated)[]
ကိုဗေးလန့်အချင်းဝက်149 pm (estimated)[]
Miscellanea
ပုံဆောင်ခဲ ဖွဲ့စည်းပုံbody-centered cubic (bcc) (predicted)[]
Body-centered cubic crystal structure for ဒပ်ဘ်နီယမ်
CAS Number53850-35-4
သမိုင်းကြောင်း
အမည်တပ်ခြင်းafter Dubna, Moscow Oblast, Russia, site of Joint Institute for Nuclear Research
ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုindependently by the Lawrence Berkeley Laboratory and the Joint Institute for Nuclear Research (1970)
အတည်ငြိမ်ဆုံး ဒပ်ဘ်နီယမ်၏ အိုင်ဆိုတုပ်များ
iso NA သက်တမ်းဝက် DM DE (MeV) DP
262Db syn 34 s[][] 67% α 8.66,
8.45
258Lr
33% SF
263Db syn 27 s[] 56% SF
41% α 8.36 259Lr
3% ε 263mRf
266Db syn 20 min[] SF
ε? 266Rf
267Db syn 1.2 h[] SF
ε? 267Rf
268Db syn 28 h[] SF
ε? 268Rf
270Db syn 15 h[] 17% SF
83% α 266Lr
ε? 270Rf
ဝီကီဒေတာတွင် | | ကိုးကား

အသုံးပြုခြင်း

ပြင်ဆင်ရန်

၎င်းဒြပ်စင်အကြောင်းကို အနည်းငယ်သာသိရှိထားပြီး အသုံးပြုနိုင်ရန် နည်းလမ်းတစုံတရာမသိရှိသေးပါ။

သဘာဝမှာတွေ့ရှိမှုအခြေအနေ

ပြင်ဆင်ရန်

၎င်းဒြပ်စင်ကို သဘာဝတွင် မတွေ့ရှိနိုင်ပဲ ဓာတ်ခွဲခန်းအတွင်းမှသာ ထုတ်ယူနိုင်သည်။

ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာသက်ရောက်မှုများ

ပြင်ဆင်ရန်

၎င်းဒြပ်စင်သည် အလွန်မတည်မြဲသောဒြပ်စင် ဖြစ်သည်။ ၎င်းဒြပ်စင်ဖြစ်ပေါ်ပြီး အလွန်လျင်မြန်စွာ အခြားဒြပ်စင်များအဖြစ်သို့ ပြိုကွဲပျက်စီးသွားသောကြောင့် လူသားတို့၏ ကျန်းမာရေး အပေါ်အကျိုးသက်ရောက်မှုကို လေ့လာရန်မဖြစ်နိုင်ပါ။

ပတ်ဝန်းကျင်သို့သတ်ရောက်မှုများ

ပြင်ဆင်ရန်

Dubnium ဒြပ်စင်၏သက်တမ်းဝက်(half-life)သည် ၃၄ စက္ကန့်ခန့် အလွန်တိုသောကြောင့် ပတ်ဝန်းကျင်သို့ သက်ရောက်မှုများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန်မလိုပါ။

  1. ၁.၀ ၁.၁ ၁.၂ ၁.၃ Hoffman၊ D. C.; Lee၊ D. M.; Pershina၊ V. (2006)။ "Transactinides and the future elements"။ in Morss၊ L.R.; Edelstein၊ N. M.; Fuger၊ Jean (eds.)။ The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements (3rd ed.)။ Springer Science+Business Media။ pp. 1652–1752။ ISBN 978-1-4020-3555-5
  2. ၂.၀ ၂.၁ "First-principles calculation of the structural stability of 6d transition metals" (2011). Physical Review B 84 (11). doi:10.1103/PhysRevB.84.113104. Bibcode2011PhRvB..84k3104O. 
  3. "Superheavy elements: a prediction of their chemical and physical properties" (1975). Recent Impact of Physics on Inorganic Chemistry 21: 89–144. doi:10.1007/BFb0116498. Retrieved on October 4, 2013. 
  4. Dubnium။ Royal Chemical Society။ October 9, 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  5. Münzenberg၊ G.; Gupta၊ M. (2011)။ "Production and Identification of Transactinide Elements"။ Handbook of Nuclear Chemistry။ Springer။ p. 877။ doi:10.1007/978-1-4419-0720-2_19
  6. ၆.၀ ၆.၁ ၆.၂ ၆.၃ ၆.၄ Six New Isotopes of the Superheavy Elements Discovered။ Berkeley Lab (2010)။ May 5, 2014 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ October 9, 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  7. "Synthesis of a New Element with Atomic Number Z=117" (2010). Physical Review Letters 104. American Physical Society. doi:10.1103/PhysRevLett.104.142502. PMID 20481935. Bibcode2010PhRvL.104n2502O.