လီဗာမိုရီယမ်

(Livermorium မှ ပြန်ညွှန်းထားသည်)

လီဗာမိုရီယမ် (Livermorium)သည် လူလုပ်ဒြပ်စင်အမျိုးအစားတစ်ခုဖြစ်ပြီး သင်္ကေတမှာ Lv ဖြစ်သည်။ အက်တမ်အမှတ်စဉ် ၁၁၆ ဖြစ်၍ ရေဒီယိုသတ္တုကြွမှုအလွန်အားကောင်းသော ဒြပ်စင်တမျိုးဖြစ်သည်။ ၁၉၉၉ခုနှစ်တွင် Lawrence Berkeley အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဓာတ်ခွဲခန်းမှထုတ်ဝေသော Physical Review Letters စာစောင်၌ ဒြပ်စင်အမှတ်စဉ် ၁၁၆ နှင့် ၁၁၈တို့အားရှာဖွေတွေ့ရှိကြောင်း သုတေသနပြုလုပ်သူများက အတည်ပြုကြေညာခဲ့သည်။ ၎င်းနှစ်နောက်ပိုင်း၌ သူတို့၏ကြေညာချက်များသည် အခြားသောသုတေသနပြုလုပ်သူများ၏ တွေ့ရှိချက်များနှင့် အငြင်းပွားဖွယ်ရာများဖြစ်စေခဲ့သည်။ ၂၀ဝ၂ ခုနှစ် ဇူလှိုင်လတွင် Lawrence Berkeley အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဓာတ်ခွဲခန်း စီစဉ်ညွှန်ကြားသူ(Director) မှ စာရေးဆရာ Victor Ninov ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည့် ၎င်းဒြပ်စင်နှစ်ခု၏အဓိကကျသော အချက်အလက်များကို အခြေခံ၍ မူလကြေညာချက်သည် မှန်ကန်ကြောင်း အခိုင်အမာအတည်ပြုနိုင်ခဲ့သည်။

လီဗာမိုရီယမ်  116Lv
ယေဘုယျ ဂုဏ်သတ္တိများ
အမည်၊ သင်္ကေတလီဗာမိုရီယမ်, Lv
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယားရှိ လီဗာမိုရီယမ်
Element 1: ဟိုက်ဒရိုဂျင် (H), Other non-metal
Element 2: ဟီလီယမ် (He), Noble gas
Element 3: လီသီယမ် (Li), Alkali metal
Element 4: ဘယ်ရီလီယမ် (Be), Alkaline earth metal
Element 5: ဘိုရွန် (B), Metalloid
Element 6: ကာဗွန် (C), Other non-metal
Element 7: နိုက်ထရိုဂျင် (N), Other non-metal
Element 8: အောက်ဆီဂျင် (O), Other non-metal
Element 9: ဖလိုရင်း (F), Halogen
Element 10: နီယွန် (Ne), Noble gas
Element 11: ဆိုဒီယမ် (Na), Alkali metal
Element 12: မဂ္ဂနီစီယမ် (Mg), Alkaline earth metal
Element 13: အလူမီနီယမ် (Al), Other metal
Element 14: ဆီလီကွန် (Si), Metalloid
Element 15: ဖော့စဖောရပ် (P), Other non-metal
Element 16: ဆာလဖာ (S), Other non-metal
Element 17: ကလိုရင်း (Cl), Halogen
Element 18: အာဂွန် (Ar), Noble gas
Element 19: ပိုတက်ဆီယမ် (K), Alkali metal
Element 20: ကယ်လဆီယမ် (Ca), Alkaline earth metal
Element 21: စကန္ဒီယမ် (Sc), Transition metal
Element 22: တိုင်‌တေနီယမ် (Ti), Transition metal
Element 23: ဗနေဒီယမ် (V), Transition metal
Element 24: ခရိုမီယမ် (Cr), Transition metal
Element 25: မက်ဂနိစ် (Mn), Transition metal
Element 26: သံ (သတ္တု) (Fe), Transition metal
Element 27: ကိုဘော့ (ဒြပ်စင်) (Co), Transition metal
Element 28: နီကယ် (Ni), Transition metal
Element 29: ကြေးနီ (Cu), Transition metal
Element 30: သွပ် (Zn), Transition metal
Element 31: ဂဲလီယမ် (Ga), Other metal
Element 32: ဂျာမေနီယမ် (Ge), Metalloid
Element 33: စိန်ဖြူ (As), Metalloid
Element 34: ဆီလီနီယမ် (Se), Other non-metal
Element 35: ဘရိုမင်း (Br), Halogen
Element 36: ကရစ်ပတွန် (Kr), Noble gas
Element 37: ရူဘီဒီယမ် (Rb), Alkali metal
Element 38: စထရွန်တီယမ် (Sr), Alkaline earth metal
Element 39: အိတ်တြီယမ် (Y), Transition metal
Element 40: ဇာကိုနီယမ် (Zr), Transition metal
Element 41: နိုင်အိုဘီယမ် (Nb), Transition metal
Element 42: မိုလိပ်ဒီနမ် (Mo), Transition metal
Element 43: တက္ကနက်တီယမ် (Tc), Transition metal
Element 44: ရက်သီနီယမ် (Ru), Transition metal
Element 45: ရိုဒီယမ် (Rh), Transition metal
Element 46: ပယ်လေဒီယမ် (Pd), Transition metal
Element 47: ငွေ (သတ္တု) (Ag), Transition metal
Element 48: ကတ်မီယမ် (Cd), Transition metal
Element 49: အိန္ဒီယမ် (In), Other metal
Element 50: သံဖြူ (Sn), Other metal
Element 51: ခနောက်စိမ်း (Sb), Metalloid
Element 52: တယ်လူရီယမ် (Te), Metalloid
Element 53: အိုင်အိုဒင်း (I), Halogen
Element 54: ဇီနွန် (Xe), Noble gas
Element 55: ဆယ်ဆီယမ် (Cs), Alkali metal
Element 56: ဘေရီယမ် (Ba), Alkaline earth metal
Element 57: လန်သနမ် (La), Lanthanoid
Element 58: ဆယ်ရီယမ် (Ce), Lanthanoid
Element 59: ပရာဆီယိုဒိုင်ယမ် (Pr), Lanthanoid
Element 60: နီယိုဒိုင်မီယမ် (Nd), Lanthanoid
Element 61: ပရိုမီသီယမ် (Pm), Lanthanoid
Element 62: ဆမ္မာရီယမ် (Sm), Lanthanoid
Element 63: ယူရိုပီယမ် (Eu), Lanthanoid
Element 64: ဂါဒိုလီနီယမ် (Gd), Lanthanoid
Element 65: တာဘီယမ် (Tb), Lanthanoid
Element 66: ဒိုင်စပရိုဆီယမ် (Dy), Lanthanoid
Element 67: ဟိုမီယမ် (Ho), Lanthanoid
Element 68: အာဘီယမ် (Er), Lanthanoid
Element 69: ကျူလီယမ် (Tm), Lanthanoid
Element 70: အိတ္တာဘီယမ် (Yb), Lanthanoid
Element 71: လူတက်သီယမ် (Lu), Lanthanoid
Element 72: ဟက်ဖ်နီယမ် (Hf), Transition metal
Element 73: တန်တလမ် (Ta), Transition metal
Element 74: တန်စတင် (W), Transition metal
Element 75: ရီနီယမ် (Re), Transition metal
Element 76: အော့စမီယမ် (Os), Transition metal
Element 77: အိုင်ရီဒီယမ် (Ir), Transition metal
Element 78: ရွှေဖြူ (Pt), Transition metal
Element 79: ရွှေ (Au), Transition metal
Element 80: ပြဒါး (Hg), Transition metal
Element 81: သယ်လီယမ် (Tl), Other metal
Element 82: ခဲ (သတ္တု) (Pb), Other metal
Element 83: ကြွပ် (Bi), Other metal
Element 84: ပိုလိုနီယမ် (Po), Metalloid
Element 85: အက်စ်တက်တိုင်း (At), Halogen
Element 86: ရေဒွန် (Rn), Noble gas
Element 87: ဖရန်စီယမ် (Fr), Alkali metal
Element 88: ရေဒီယမ် (Ra), Alkaline earth metal
Element 89: အက်တီနီယမ် (Ac), Actinoid
Element 90: သိုရီယမ် (Th), Actinoid
Element 91: ပရိုတက်တီနီယမ် (Pa), Actinoid
Element 92: ယူရေနီယမ် (U), Actinoid
Element 93: နပ်ကျူနီယမ် (Np), Actinoid
Element 94: ပလူတိုနီယမ် (Pu), Actinoid
Element 95: အမေရိစီယမ် (Am), Actinoid
Element 96: ကျူရီယမ် (Cm), Actinoid
Element 97: ဘာကီလီယမ် (Bk), Actinoid
Element 98: ကာလီဖိုနီယမ် (Cf), Actinoid
Element 99: အိုင်စ်တိုင်နီယမ် (Es), Actinoid
Element 100: ဖာမီယမ် (Fm), Actinoid
Element 101: မန်ဒယ်လီဗီယမ် (Md), Actinoid
Element 102: နိုဘယ်လီယမ် (No), Actinoid
Element 103: လော်ရန်စီယမ် (Lr), Actinoid
Element 104: ရူသာဖော်ဒီယမ် (Rf), Transition metal
Element 105: ဒပ်ဘ်နီယမ် (Db), Transition metal
Element 106: ဆီဘော်ဂျီယမ် (Sg), Transition metal
Element 107: ဘိုဟ်ရီယမ် (Bh), Transition metal
Element 108: ဟက်စ်စီယမ် (Hs), Transition metal
Element 109: မိုက်ဒ်နီရီယမ် (Mt), Transition metal
Element 110: ဒမ်စတဒ်တီယမ် (Ds), Transition metal
Element 111: ရွန့်ဂန္နီယမ် (Rg), Transition metal
Element 112: ကော့ပါနီဆီယမ် (Cn), Transition metal
Element 113: နီဟိုနီယမ် (Uut)
Element 114: ဖလရိုဗီယမ် (Uuq)
Element 115: မော်စကိုဗီယမ် (Uup)
Element 116: လီဗာမိုရီယမ် (Uuh)
Element 117: တန်နဆီး (Uus)
Element 118: အိုဂန်နက်ဆွန် (Uuo)
Po

Lv

(Usn)
မော်စကိုဗီယမ်လီဗာမိုရီယမ်တန်နဆီး
အက်တမ် အမှတ်စဉ် (Z)116
အုပ်စုဘလော့group 16 (chalcogens)
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယားperiod 7
ဒြပ်စင် ကဏ္ဍ but probably a post-transition metal
စံ အက်တောမစ် အလေးချိန် (Ar)
အီလက်ထရွန် ပြုပြင်မှု[Rn] 5f14 6d10 7s2 7p4 (predicted)[]
အခွံတစ်ခုလျင် အီလက်ထရွန်ပါဝင်မှု2, 8, 18, 32, 32, 18, 6 (predicted)
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဂုဏ်သတ္တိများ
ဖေ့စ်အစိုင်အခဲ (predicted)[][]
အရည်ပျော်မှတ်637–780 K ​(364–507 °C, ​687–944 °F) (extrapolated)[]
အရည်ဆူမှတ်1035–1135 K ​(762–862 °C, ​1403–1583 °F) (extrapolated)[]
သိပ်သည်းမှု (အခန်းအပူချိန်)12.9 g/cm3 (predicted)[]
ဖျူးရှင်းအပူ7.61 kJ/mol (extrapolated)[]
အငွေ့ပျံခြင်း အပူ42 kJ/mol (predicted)[]
အက်တောမစ် ဂုဏ်အင်များ
အိုင်ယွန်းပြုခြင်းစွမ်းအင်1st: 663.9 kJ/mol (predicted)[]
2nd: 1330 kJ/mol (predicted)[]
3rd: 2850 kJ/mol (predicted)[]
(more)
အက်တောမစ် အချင်းဝက်empirical: 183 pm (predicted)[]
ကိုဗေးလန့်အချင်းဝက်162–166 pm (extrapolated)[]
Miscellanea
CAS Number54100-71-9
သမိုင်းကြောင်း
အမည်တပ်ခြင်းafter Lawrence Livermore National Laboratory,[] itself named partly after Livermore, California
ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုJoint Institute for Nuclear Research and Lawrence Livermore National Laboratory (2000)
အတည်ငြိမ်ဆုံး လီဗာမိုရီယမ်၏ အိုင်ဆိုတုပ်များ
iso NA သက်တမ်းဝက် DM DE (MeV) DP
290Lv syn 8.3 ms α 10.84 286Fl
291Lv syn 19 ms α 10.74 287Fl
292Lv syn 13 ms α 10.66 288Fl
293Lv syn 57 ms α 10.54 289Fl
294Lv syn 54 ms? α 10.5? 290Fl
ဝီကီဒေတာတွင် | | ကိုးကား

Ununhexium အမည်သည် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သောဒြပ်စင်အမှတ် ၁၁၆ အတွက် သိပ္ပံပညာရပ်ဆိုင်ရာအမှတ်အသားအဖြစ် Latinate ဘာသာအရ “one-one-six-ium” (“ium” being a standard ending for element names)ဟုခေါ်ဝေါ်သတ်မှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ Ununhexium သည် transuranic (transuranic elements=ransuranium element, chemical element with an atomic number greater than 92 (which is the atomic number of uranium))ဒြပ်စင်များကဲ့သို့ဓာတ်ခွဲခန်းမှသာ ထုတ်ယူရရှိနိုင်သည့်ဒြပ်စင်ဖြစ်ပြီး လက်ရှိအချိန်တွင် လီဗာမိုရီယမ် အမည်ဖြစ်အတည်ပြုထားသည်။

Periodic ဇယားအတွင်းရှိ လီဗာမိုရီယမ် ဒြပ်စင်၏တည်နေရာအရ ၎င်း၏ဂုဏ်သတ္တိများသည် Polonium ဒြပ်စင်နှင့် Tellurium ဒြပ်စင် တို့၏ဂုဏ်သတ္တိများနှင့်တူညီမှုရှိနိုင်ကြောင်းခန့်မှန်းကြသည်။

အသုံးပြုခြင်း

ပြင်ဆင်ရန်

၎င်းဒြပ်စင်အကြောင်းကို အနည်းငယ်သာသိရှိထားပြီး အသုံးပြုနိုင်ရန် နည်းလမ်းတစုံတရာမသိရှိသေးပါ။

သဘာဝတွင်တွေ့ရှိမှုအခြေအနေ

ပြင်ဆင်ရန်

၎င်းဒြပ်စင်ကို ဓာတ်ခွဲခန်းအတွင်းမှသာ ထုတ်ယူနိုင်သောကြောင့် မြေကြီးပေါ်တွင်သဘာဝအတိုင်းလုံဝ မတွေ့ရှိနိုင်ပါ။

ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများ

ပြင်ဆင်ရန်

၎င်းဒြပ်စင်သည် အလွန်မတည်မြဲသောဒြပ်စင် ဖြစ်သည်။ ၎င်းဒြပ်စင်ဖြစ်ပေါ်ပြီး အလွန်လျင်မြန်စွာ အခြားဒြပ်စင်များအဖြစ်သို့ ပြိုကွဲပျက်စီးသွားသောကြောင့် ၎င်းဒြပ်စင်မှလူသားတို့၏ ကျန်းမာရေး အပေါ်အကျိုးသက်ရောက်မှုကို လေ့လာရန် မဖြစ်နိုင်ပါ။

ပတ်ဝန်းကျင်သို့ သက်ရောက်မှုများ

ပြင်ဆင်ရန်

လီဗာမိုရီယမ် ဒြပ်စင်၏သက်တမ်းဝက်(half-life)သည် အလွန်တိုသောကြောင့် ပတ်ဝန်ကျင်သို့ ၎င်းဒြပ်စင်၏သက်ရောက်မှုများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားစရာမလိုပါ။

  1. ၁.၀ ၁.၁ ၁.၂ ကိုးကား အမှား - Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Haire
  2. ၂.၀ ၂.၁ ၂.၂ ၂.၃ ၂.၄ "Predicting the Properties of the 113–120 Transactinide Elements" (1981). Journal of Physical Chemistry 85 (9): 1177–1186. American Chemical Society. doi:10.1021/j150609a021. 
  3. ၃.၀ ၃.၁ ၃.၂ ၃.၃ "Superheavy elements: a prediction of their chemical and physical properties" (1975). Recent Impact of Physics on Inorganic Chemistry 21: 89–144. doi:10.1007/BFb0116498. Retrieved on 4 October 2013. 
  4. Pershina၊ Valeria။ "Theoretical Chemistry of the Heaviest Elements"။ in Schädel၊ Matthias; Shaughnessy၊ Dawn (eds.)။ The Chemistry of Superheavy Elements (2nd ed.)။ Springer Science & Business Media။ p. 154။ ISBN 9783642374661
  5. Element 114 is Named Flerovium and Element 116 is Named LivermoriumIUPAC (30 May 2012)။