မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဘုရင်များ စာရင်း

ဤသည်မှာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဘုရင်များ စာရင်းဖြစ်ပြီး၊ ယနေ့ခေတ် ဗမာ (မြန်မာ) နိုင်ငံတွင် တည်ရှိခဲ့သော အဓိက ပြည်ထောင်များအားလုံး၏ ဘုရင်များကို ဖော်ပြထားသည်။ မြန်မာရာဇဝင်ကျမ်းများ အစဉ်အလာအရ ဗမာပြည်၏ ဘုရင်စနစ်များ (မွန်၊ ဗမာ၊ ရခိုင်) သည် ဘီစီ ၉ ရာစုတွင် စတင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသော်လည်း၊ သမိုင်းအရ အတည်ပြုနိုင်သော အချက်အလက်များမှာ အနော်ရထာ ပုဂံထီးနန်းတက်သည့် အေဒီ ၁၀၄၄ ခုနှစ်မှသာ စတင်သည်။ အချက်အလက်များသည် ၁၀၄၄ ခုနှစ်နှင့် ပိုဝေးလေလေ၊ အတည်ပြုရန် ပိုခက်ခဲလေလေ ဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ၉ ရာစုတွင် ပုဂံမြို့တည်ခြင်းကို အတည်ပြုနိုင်သည် - သို့သော် ရာဇဝင်များတွင် ဖော်ပြထားသည့် အတိအကျ ရက်စွဲဖြစ်သော ၈၄၉ ခုနှစ်၏ တိကျမှန်ကန်မှုမှာ မေးခွန်းထုတ်စရာ ဖြစ်နေသေးသည် - သို့သော် ၂ ရာစုဟု သတ်မှတ်ထားသော ရှေးဦးပုဂံမင်းဆက်၏ အစကို အတည်မပြုနိုင်ပါ။ ရှေးခေတ်ဦးတိုင်းပြည်များအတွက် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရှေးဦးနှင့် ဒဏ္ဍာရီလာ ဘုရင်များ စာရင်းကို ကြည့်ပါ။

ဗမာ၏ ပြည့်ရှင်မင်း
Burmese Green Peacock
နောက်ဆုံးဘုရင် သီပေါမင်း ၁ အောက်တိုဘ ၁၈၇၈ – ၃၀ နိုဝင်ဘာ ၁၈၈၅
အသေးစိတ်များ
အခေါ်အဝေါ်	His Majesty
ပထမဆုံးဘုရင်	အဘိရာဇာ
နောက်ဆုံးဘုရင်	သီပေါမင်း
ဖွဲ့စည်းပုံ	ဘီစီ ၈၅၀
စွန့်လွှတ်	၂၉ နိုဝင်ဘာ ၁၈၈၅
Pretender(s)	စိုးဝင်း

နန်းစံကာလ ရက်စွဲများသည် အပိုင်းတစ်ခုစီတွင် ဆွေးနွေးထားသည့် နောက်ဆုံးအတည်ပြုနိုင်သော ရက်စွဲများကို လိုက်နာထားသည်။

အစောပိုင်း ပြည်ထောင်များ

• မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရှေးဦးနှင့် ဒဏ္ဍာရီလာ ဘုရင်များ စာရင်း ကို ကြည့်ပါ။

ပုဂံ (၈၄၉–၁၂၉၇)

ခေတ်ဦးပုဂံပြည် (၁၀၄၄ အထိ)

ဤသည်မှာ ပင်မရာဇဝင်ကျမ်း လေးစောင်မှ ဖော်ပြထားသော ရှေးခေတ်ပုဂံဘုရင်များ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း စာရင်းဖြစ်သည်။ အနော်ရထာမင်းမတိုင်မီ ကျောက်စာအထောက်အထားများမှာ ညောင်ဦးစောရဟန်း နှင့် ကွမ်းဆော်ကြောင်းဖြူ တို့အတွက်သာ ယခုအချိန်ထိ တွေ့ရှိရသည်။ စာရင်းသည် မှန်နန်းရာဇဝင် အရ ပုဂံမြို့ကို ခိုင်ခံ့စေခဲ့သော ပျဉ်ပြားမင်းမှ စတင်သည်။ ဇာတာတော်ပုံရာဇဝင် ကို ပုဂံခေတ်အတွက် အတိကျဆုံး ရာဇဝင်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။

အမည်	ဇာတာတော်ပုံရာဇဝင် အရ နန်းသက်	မဟာရာဇဝင်ကြီး အရ နန်းသက်	မဟာရာဇဝင်သစ် နှင့် မှန်နန်း ရာဇဝင် အရ နန်းသက်	ယခင်ဆက်ခံသူများနှင့် တော်စပ်ပုံ
ပျဉ်ပြားမင်း	၈၄၆–၈၈၆	၈၄၆–၈၅၈	၈၄၆–၈၇၈	ညီအစ်ကို
တန်နက်	၈၈၆–၉၀၄	၈၅၈–၈၇၆	၈၇၈–၉၀၆	သား
စလေငခွေး	၉၀၄–၉၃၄	၈၇၆–၉၀၁	၉၀၆–၉၁၅	ထီးနန်းကျူးကျော်သူ
သိန်းခိုမင်း	၉၃၄–၉၅၆	၉၀၁–၉၁၇	၉၁၅–၉၃၁	သား
ညောင်ဦးစောရဟန်း	၉၅၆–၁၀၀၁	၉၁၇–၉၅၀	၉၃၁–၉၆၄	ထီးနန်းကျူးကျော်သူ
ကွမ်းဆော်ကြောင်းဖြူ	၁၀၀၁–၁၀၂၁	၉၅၀–၉၇၁	၉၆၄–၉၈၆	တန်နက် ၏ သား
ကျည်စိုး	၁၀၂၁–၁၀၃၈	၉၇၁–၉၇၇	၉၈၆–၉၉၂	ညောင်ဦးစောရဟန်း ၏ သား
စုက္ကတေး	၁၀၃၈–၁၀၄၄	၉၇၇–၁၀၀၂	၉၉၂–၁၀၁၇	ညီအစ်ကို

ပုဂံအင်ပါယာ

ဤစာရင်းသည် ယေဘုယျအားဖြင့် ရာဇဝင်ကျမ်းများတွင် ဖော်ပြထားသော အစဉ်လိုက်နှင့် နန်းစံကာလများကို လိုက်နာထားသည်။ ဂေါ်ဒင် လုစ်သည် နရသိင်္ဃ မင်းကို အသိအမှတ်မပြုဘဲ ၁၁၆၅ နှင့် ၁၁၇၄ ခုနှစ်အကြား ကိုးနှစ်တာ ဘုရင်မဲ့ကာလ ဖြစ်နိုင်သည်ဟု အဆိုပြုခဲ့သည်။ သို့သော် လုစ် ၏ အဆိုပြုချက်ကို ပြင်းထန်စွာ မေးခွန်းထုတ်ခြင်းခံခဲ့ရပါသည်။ ထို့အပြင် လုစ် သည် နရသိင်္ဃ ဥဇနာမင်းသည် ၁၂၃၁ နှင့် ၁၂၃၅ ခုနှစ်အကြား နန်းစံခဲ့သည်ဟု အဆိုပြုခဲ့သော်လည်း ၎င်းအဆိုပြုချက်သည်လည်း အပြည့်အဝ လက်ခံခြင်း မခံရသေးပါ။

အမည်	ပုံ	မှ	အထိ	ယခင်ဆက်ခံသူများနှင့် တော်စပ်ပုံ
အနော်ရထာ		၁၁ ဩဂုတ် ၁၀၄၄	၁၁ ဧပြီ ၁၀၇၇	ကွမ်းဆော်ကြောင်းဖြူ၏ သား
စောလူး		၁၁ ဧပြီ ၁၀၇၇	c. ၂၁ ဧပြီ ၁၀၈၄	သား
ကျန်စစ်သား		၂၁ ဧပြီ ၁၀၈၄	၁၁၁၂/၁၃	ဝမ်းကွဲညီအစ်ကို
အလောင်းစည်သူ		၁၁၁၂/၁၃	၁၁၆၇	မြေး
နရသူ		၁၁၆၇	c. ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁၇၁	သား
နရသိင်္ခ		c. ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁၇၁	မေ ၁၁၇၄	သား
နရပတိစည်သူ		မေ ၁၁၇၄	၁၈ ဩဂုတ် ၁၂၁၁	ညီအစ်ကို
ဇေယျသိင်္ခ		၁၈ ဩဂုတ် ၁၂၁၁	၁၉ ဇူလိုင် ၁၂၃၅	သား
နရသိင်္ဃ ဥဇနာ (as regent)		c. ၁၂၃၁?/၃၅	၁၉ ဇူလိုင် ၁၂၃၅	သား
ကျစွာမင်း		၁၉ ဇူလိုင် ၁၂၃၅	c. မေ ၁၂၅၁	ဇေယျသိင်္ခ ၏ သား
ဥဇနာ		c. မေ ၁၂၅၁	c. ၆ မေ ၁၂၅၆	သား
နရသီဟပတေ့		၆ မေ ၁၂၅၆	၁ ဇူလိုင် ၁၂၈၇	သား
Interregnum (၁၂၈၇–၁၂၈၉)
ကျော်စွာ		၃၀ မေ ၁၂၈၉	၁၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၂၉၇	သား

ပြည်ထောင်ငယ်များ

မြင်စိုင်း (၁၂၉၇–၁၃၁၃)

မှန်နန်း ရာဇဝင် မတိုင်မီ အဓိက ရာဇဝင်ကျမ်းအားလုံးက ပူးတွဲအုပ်ချုပ်မှုသည် မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၄ ခုနှစ် (၁၃၁၂/၁၃) တွင် အဆုံးသတ်သည်ဟု ဆိုသော်လည်း မှန်နန်းရာဇဝင် က မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၂ ခုနှစ် (၁၃၁၀/၁၁) တွင် အဆုံးသတ်သည်ဟု ဆိုထားသည်။ ကျောက်စာအထောက်အထားများအရ ပထမညီအစ်ကိုသည် ၁၃၁၀ ပြည့်နှစ်၊ ဧပြီလ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သော်လည်း ဒုတိယညီအစ်ကိုမှာ အသက်ရှင်နေဆဲဖြစ်ကြောင်း ပြသနေပါသည်။

အမည်	ပုံ	မှ	အထိ	ယခင်ဆက်ခံသူများနှင့် တော်စပ်ပုံ
အသင်္ခယာ ရာဇသင်္ကြန် သီဟသူ		၁၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၂၉၇	၁၃ ဧပြီ ၁၃၁၀	တည်ထောင်သူ၊ ညီအစ်ကိုနှင့် ပူးတွဲအုပ်ချုပ်သူများ
ရာဇသင်္ကြန် သီဟသူ		၁၃ ဧပြီ ၁၃၁၀	၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃၁၃ မတိုင်မီ	ပူးတွဲအုပ်ချုပ်သူ

ပင်းယ (၁၃၁၃–၁၃၆၄)

အောက်ပါ ရက်စွဲအများစုသည် သန်းထွန်းနှင့် ဂေါ်ဒင် လုစ် တို့ထံမှ ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် ရာဇဝင်များတွင် ဖော်ပြထားသော ရက်စွဲများကို ကျောက်စာများနှင့် တိုက်ဆိုင်စစ်ဆေးခဲ့သည်။ မြင်စိုင်းစည်သူ မင်းသည် မည်သည့်ရာဇဝင်တွင်မျှ မပါဝင်ပါ။

အမည်	ပုံ	မှ	အထိ	ယခင်ဆက်ခံသူများနှင့် တော်စပ်ပုံ
သီဟသူ		၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃၁၃	c. ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃၂၅	အသင်္ခယာ နှင့် ရာဇသင်္ကြန် တို့နှင့် ညီအစ်ကို
ဥဇနာ (ပင်းယ)		c. ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃၂၅	၁ စက်တင်ဘာ ၁၃၄၀	သီဟသူ၏ မွေးစားသား၊ ကျော်စွာ (ပုဂံ) ၏ သား
စည်သူ (as regent)		၁ စက်တင်ဘာ ၁၃၄၀	၂၉ မတ် ၁၃၄၄	မိခင်ဖက်မှ ဦးလေး?
ငါးစီးရှင် ကျော်စွာ		၂၉ မတ် ၁၃၄၄	၁၂ ဒီဇင်ဘာ ၁၃၅၀	တူနှင့် သားမက်
လေးစီးရှင် ကျော်စွာ		၁၂ ဒီဇင်ဘာ ၁၃၅၀	၁၉ မတ် ၁၃၅၉	သား
နရသူ (မောပါမင်း)		၁၉ မတ် ၁၃၅၉	ဇွန် ၁၃၆၄	ညီအစ်ကို
ဥဇနာပြောင်		ဇွန် ၁၃၆၄	စက်တင်ဘာ ၁၃၆၄	ညီအစ်ကို

စစ်ကိုင်း (၁၃၁၅–၁၃၆၄)

အမည်	ပုံ	မှ	အထိ	ယခင်ဆက်ခံသူများနှင့် တော်စပ်ပုံ
အသင်္ခယာ စောယွန်း		၁၅ မေ ၁၃၁၅	၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃၂၇	သီဟသူ ၏ သား
တရဖျားကြီး		၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃၂၇	၁၃၃၅/၃၆	မိခင်ဖက်မှ ဝမ်းကွဲ
ရွှေတောင်တက်		၁၃၃၅/၃၆	c. ဩဂုတ် ၁၃၃၉	သား
ကျစွာ (စစ်ကိုင်း)		c. ဩဂုတ် ၁၃၃၉	c. မတ် ၁၃၄၉	စောယွန်း ၏ သား
နော်ရထာ မင်းရဲ		c. ဧပြီ ၁၃၄၉	c. နိုဝင်ဘာ ၁၃၄၉	ညီအစ်ကို
တရဖျားငယ်		c. နိုဝင်ဘာ ၁၃၄၉	၂၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃၅၂	ညီအစ်ကို
မင်းပြောက် သီဟပတေ့		၂၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃၅၂	ဧပြီ ၁၃၆၄	ယောက်ဖ

ကျမ်းပြုစာရင်း

• Aung-Thwin၊ Michael (1985)။ Pagan: The Origins of Modern Burma။ Honolulu: University of Hawai'i Press။ ISBN 0-8248-0960-2။
• Aung-Thwin၊ Michael (2005)။ The mists of Rāmañña: The Legend that was Lower Burma (illustrated ed.)။ Honolulu: University of Hawai'i Press။ ISBN 9780824828868။
• Charney၊ Michael W. (2006)။ Powerful Learning: Buddhist Literati and the Throne in Burma's Last Dynasty, 1752–1885။ Ann Arbor: University of Michigan။
• Eade၊ J.C. (1989)။ Southeast Asian Ephemeris: Solar and Planetary Positions, A.D. 638–2000။ Ithaca: Cornell University။ ISBN 0-87727-704-4။
• Hall၊ D.G.E. (1960)။ Burma (3rd ed.)။ Hutchinson University Library။ ISBN 978-1-4067-3503-1။
• Harvey၊ G. E. (1925)။ History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824။ London: Frank Cass & Co. Ltd။
• Htin Aung၊ Maung (1967)။ A History of Burma။ New York and London: Cambridge University Press။
• Htin Aung၊ Maung (1970)။ Burmese History before 1287: A Defence of the Chronicles။ Oxford: The Asoka Society။
• Kala၊ U (1724)။ Maha Yazawin Gyi (Burmeseဘာသာစကားဖြင့်)။ 1–3 (2006, 4th printing ed.)။ Yangon: Ya-Pyei Publishing။CS1 maint: အသိအမှတ်မပြုသော ဘာသာစကား (link)
• Lieberman၊ Victor B. (2003)။ Strange Parallels: Southeast Asia in Global Context, c. 800–1830, volume 1, Integration on the Mainland။ Cambridge University Press။ ISBN 978-0-521-80496-7။
• Phayre၊ Lt. Gen. Sir Arthur P. (1883)။ History of Burma (1967 ed.)။ London: Susil Gupta။
• Royal Historians of Burma (c. 1680)။ U Hla Tin (Hla Thamein) (ed.)။ Zatadawbon Yazawin (1960 ed.)။ Historical Research Directorate of the Union of Burma။
• Royal Historical Commission of Burma (1832)။ Hmannan Yazawin (Burmeseဘာသာစကားဖြင့်)။ 1–3 (2003 ed.)။ Yangon: Ministry of Information, Myanmar။CS1 maint: အသိအမှတ်မပြုသော ဘာသာစကား (link)
• Sandamala Linkara၊ Ashin (1931)။ Rakhine Yazawinthit Kyan (Burmeseဘာသာစကားဖြင့်)။ 1–2 (1997 ed.)။ Yangon: Tetlan Sarpay။CS1 maint: အသိအမှတ်မပြုသော ဘာသာစကား (link)
• Than Tun (December 1959). "History of Burma: A.D. 1300–1400". Journal of Burma Research Society XLII. 
• Than Tun (1964)။ Studies in Burmese History (Burmeseဘာသာစကားဖြင့်)။ 1။ Yangon: Maha Dagon။CS1 maint: အသိအမှတ်မပြုသော ဘာသာစကား (link)